ภาพรวมอาหาร

        อาหารที่เรารับประทานเข้าไปในแต่ละวันมีหลายชนิด อาหารแต่ละชนิดให้สารอาหารหลายอย่าง อาหารจึงเป็นแหล่งวัตถุดิบที่ให้สารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายจากข้อความข้างต้น เราจึงให้ความหมายของอาหารว่า สิ่งที่รับประทานได้และให้สารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง เช่น ให้พลังงานแก่ร่างกายเพื่อดำรงชีวิต ช่วยให้ร่างกายเจริญเติบโตและแข็งแรง ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันและร่างความต้านทานโรคให้แก่ร่างกาย การกินอาหารที่มีประโยชน์ครบถ้วนตามที่ร่างกายต้องการทั้งด้านปริมาณและคุณภาพในแต่ละวันจะทำให้ร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์

         สารอาหาร คือ สารเคมีที่เป็นส่วนประกอบในอาหาร เมื่อรับประทานอาหารเข้าไป สารอาหารจะถูกเผาผลาญให้เกิดเป็นพลังงานและความร้อนเพื่อนำไปใช้ในกิจกรรมต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งหากแบ่งสารอาหารโดยใช้เกณฑ์การให้พลังงานของสารอาหาร จะแบ่งได้ 2 กลุ่ม คือ สารอาหารที่ให้พลังงานและสารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน

สารอาหารที่ให้พลังงาน

  สารอาหารที่ให้พลังงานแก่ร่างกาย ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน ซึ่งจัดเป็นอาหารหลักที่จำเป็นต่อร่างกาย

          คาร์โบไฮเดรต เป็นสารอาหารที่รู้จักกันในรูปของแป้งและน้ำตาล ซึ่งพบมากในข้าว ขนมปัง ผัก ผลไม้ นม และผลิตภัณฑ์จากนม ส่วนเครื่องดื่มประเภทน้ำหวาน น้ำอัดลม มีแต่พลังงานจากน้ำตาล

อาหารกลุ่มคาร์โบไฮเดรด

          โปรตีน เป็นสารอาหารหลักที่สำคัญและมีความจำเป็นอย่างยิ่งต่อร่างกาย เป็นส่วนประกอบสำคัญของเอนไซม์ ฮอร์โมน ฮีโมโกบิน และแอนติบอดีในระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ซึ่งโปรตีนมีส่วนประกอบหน่วยย่อยเล็กๆ ต่อกันเป็นสาย เรียกว่า กรดอะมิโน พบมากในอาหารประเภทเนื้อสัตว์ นม ไข่และถั่วเมล็ดแห้ง

อาหารกลุ่มโปรตีน

          ไขมัน เป็นสารอาหารที่ให้พลังงานสูงเมื่อเทียบกับสารอาหารประเภทอื่นในปริมาณที่เท่ากัน ไขมันจะสะสมในร่างกายได้โดยไม่จำกัดปริมาณ เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเยื่อหุ้มเซลล์และฮอร์โมนบางชนิด ช่วยในการดูดซึมสารที่ละลายได้ในไขมัน พบมากในไขมันสัตว์ น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก

อาหารกลุ่มไขมัน

สารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน

          สารอาหารในกลุ่มที่ไม่ให้พลังงาน ได้แก่ วิตามิน เกลือแร่ และน้ำ ร่างกายต้องการในปริมาณน้อย แต่ขาดไม่ได้ เพราะมีความจำเป็นต่อระบบการทำงานต่างๆ ของร่างกาย

          วิตามิน ถ้าร่างกายขาดวิตามินแต่ละชนิดจะทำให้มีความผิดปกติแตกต่างกันไป และหากได้รับในปริมาณมากเกินไปจะทำให้เกิดโทษต่อระบบการทำงานของร่างกาย เราสามารถพบวิตามินได้จากอาหารหลายชนิด พบมากในผัก ผลไม้

อาหารกลุ่มวิตามิน

          แร่ธาตุ หรือเกลือแร่มีบางชนิดเป็นส่วนประกอบของอวัยวะละกล้ามเนื้อต่างๆ ในร่างกาย เช่น กระดูก ฟัน เลือด ฯลฯ พบในอาหารหลายชนิด เช่น เครื่องในสัตว์ ผัก ผลไม้ ฯลฯ

อาหารกลุ่มแร่ธาตุหรือเกลือแร่

          น้ำ เป็นสารอาหารที่สำคัญซึ่งมีมากที่สุด ทำหน้าที่ลำเลียงอาหารและสารต่างๆไปทั่วร่างกาย ควบคุมแรงดันเลือด ถ้าร่างกายขาดน้ำจะทำให้อุณหภูมิของร่างกายสูง พบได้ในอาหารทุกชนิด